Straż Miejska została powołana do szeroko pojętej pomocy w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnej gminy. Jej struktura została dostosowana do jak najlepszego kontaktu z mieszkańcem, do jego oczekiwań. Strażnik - to nie człowiek wyrwany z innego świata, to z reguły mieszkaniec tej samej gminy, który wie jakiego rodzaju problemy mogą występować na jej terenie, ale jednocześnie potrzebuje wsparcia logistycznego, permanentnego dokształcania się, właściwego podejścia do osób w skrajnych sytuacjach, jakie często nieoczekiwanie spotyka w swojej pracy. Potrzebuje w swoich działaniach wsparcia, zrozumienia członków społeczności lokalnej. Ochroną bezpieczeństwa i porządku publicznego w gminie zajmują się władze i organy gminy. W systemie samorządowym, przy dużej samodzielności gmin, ochrona bezpieczeństwa lokalnego wymaga dodatkowych odpowiednich służb. Konsekwencją takiego stanu rzeczy było powołanie nowej, umundurowanej formacji porządkowej - Straży Miejskiej, podporządkowanej organom samorządu terytorialnego. Celem pracy jest przedstawienie specyfiki straży miejskiej jako szczególnej instytucji samorządowej w systemie zarządzania kryzysowego. Sformułowano następującą hipotezę badawczą: Decentralizacja władzy publicznej w Polsce po 1990 roku, wprowadzająca struktury samorządu terytorialnego na poziomie gmin i miast wymusiła powołanie instytucji o charakterze porządkowym straży miejskich (gminnych). Aby udowodnić hipotezę postawiono następujące pytania badawcze:
